Drome kan goeie vriende wees aldus Vicky Leandros se “Dreams are good friends”, maar soms kan drome vae skimme bly wat jou werklikheid moet versag maar nooit self werklikheid word nie.
Onlangs vra ‘n kollega tydens ‘n diens -wat sou jy sê is die kosbaarste plek in ons stad? Verskillende mense antwoord verskillend hierop, maar dan verras hy deur te sê: Dis die begraafplaas, want dink net daaraan hoeveel kosbare drome lê nie hier begrawe nie.
Dis nogal ‘n skokkende besef – soveel mense leef met drome maar die drome bly onvervuld – dus maar net ‘n droom, ‘n hersenskim.
Die HAT omskryf drome as: Voorstellings wat op wense en verbeelding berus; lugkastele.
Daar is sekere liedjies wat ‘n hartseer verhaal vertel : So onthou ek ‘n 78 plaat wat ek as kind hier in die laat vyftigerjare geluister het – die plaat is eintlik gekoop vir die hartseer liedjie op die A-kant, maar ons as kinders het gedink die liedjie op die keersy was die treffer, want ons wou dit oor en oor luister. Ons het dit sommer ons “potte-en-panne” liedjie genoem want ons het soms potte en panne ingespan om die orkes te begelei! Maar as ons veronderstel was om buite te speel het my ma die plaat omgedraai en aandagtig geluister na die eintlike rede waarom hulle die plaat gekoop het – ‘n liedjie getiteld: “The ship that never sailed” Dit het die hartseer verhaal vertel van ‘n man wie se liefde vir sy beminde vir hom was soos ‘n boot wat hy liefdevol gebou het, maar voor die skip te water gelaat is het sy hom verlaat en die droomskip het nooit geseil nie.
I built a dreamboat to sail the sea
With you by my side when it sailed
Your eyes were the lights
That would guide my way
A love light that never failed
Your arms I fashioned in sails of white
Your kisses to keep breezes warm
And then I pictured your heart of gold
As an anchor in storm
(Sail away, sail away
Don’t wait until the dawn
Sail away, sail away)
It’s too late, too late
And you are gone
Now here on the shore
As I stand alone and watch
The moon that has paled
I’m left with nothing to call my own
But the ship that never sailed
(The ship that never sailed)
David Carroll And His Orchestra
Tydens verlede jaar se uitdunne van Brittain’s Got Talent, stap deelnemer no 1432 op die verhoog: ‘n sewe-en-veertigjarige muisvaal huisvroutjie met haar onversorgde grys hare, outydse kerkrok, donker sykouse en wit hoëhakskoene en ontlok ‘n gelag onder die toeskouers en selfs ‘n meerderwaardige: wat-soek-sy-op-die-verhoog kyk van die siniese beoordelaars. Sy is Susan Boyle en op ‘n vraag van die beoordelaars – wat is jou droom, antwoord sy pront: To sing like Elaine Paige. Dit ontlok ‘n meewarige gegiggel van die gehoorlede en opgetrekte wenkbroue van die beoordelaarspaneel.
Die oomblik toe die musiek begin speel en sy die eerste note van “I Dreamed a dream” (uit Les Misrables) sing, verskyn ‘n uitdrukking van ongeloof en verbasing op die gehoor en beoordelaars se gesigte. Sy sing dit so mooi en met gevoel, dat dit klink of die liedjie vir haar geskryf is. Uiteindelik verwerf sy die tweede plek in die landswye kompetisie en begin haar internasionale sangloopbaan op die vooraand van haar vyftigste verjaarsdag. Die lied wat sy gesing het is heel gepas:
I dreamed a dream in time gone by
When hope was high and life worth living
I dreamed that love would never die
I dreamed that God would be forgiving
Then I was young and unafraid
And dreams were made and used and wasted
There was no ransom to be paid
No song unsung, no wine untasted
Uiteindelik vertel die liedjie ook van die hartseer van ‘n droom wat gesterf het:
But the tigers come at night
With their voices soft as thunder
As they turn your hope apart
As they turn your dreams to shame
And still I dream he’d come to me
That we would live the years together
But there are dreams that cannot be
And there are storms we cannot weather
I had a dream my life would be
So different from the hell I’m living
So different now from what it seemed
Now life has killed the dream I dreamed
Dit bly seker een van die grootste tragedies in die lewe. Nie dat mense sterf nie, maar dat hulle drome sterf. En so ook hulle gees.
In die treffende liedjie van Cat Stevens, Father and Son, gee ‘n pa raad aan sy seun oor die lewe en drome:
It’s now time to make a change,
Just relax, take it easy.
You’re still young, that’s your fault,
There’s so much you have to know.
Find a girl, settle down,
If you want you can marry.
Look at me, I am old, but I’m happy.
I was once like you are now, and I know that it’s not easy,
To be calm when you’ve found something going on.
But take your time, think a lot,
Why, think of everything you’ve got.
For you will still be here tomorrow, but your dreams may not.
Dit bly die hartseer waarheid. Jy mag dalk bly leef, maar jou drome kan tot niet gaan.
Toe ek veertien jaar oud was het ek ‘n wenslysie met veertig items opgestel. In die lysie was my drome vir die toekoms saamgevat. Van die drome het (en sal) ek nooit behaal nie, bv. om die 800m in onder 2min te hardloop. Tog was daar baie drome wat ek gedink het net drome sou bly, wat tog bewaarheid is, bv. om oorsee te reis, veral op ‘n sneeupiek in Switserland te staan. Dit kon ek genadiglik doen. Ook drome soos: Om die Bybel van voor tot agter deur te lees het ek nog as veertienjarige verwesentlik. Sommige drome het my egter bly ontwyk: Om ‘n kortverhaal te skryf en te publiseer, om ‘n nuwe taal aan te leer,’n kruik van klei te maak en self te versier, foto’s te neem in in ‘n galery uit te stal, om my eie huis te besit en die groot droom: om eendag gelukkig getroud te wees.
Die drome het ek gedink sou net drome bly. Ses jaar gelede ontdek die wenslysie wat ek in 1968 opgestel het. En steeds kon ek baie wense nie met ‘n regmerkie afmerk nie. Ja ek was vyftig jaar oud en in ‘n beroep waar ek ‘n verskil in mense se lewens kon maak. Ek het al heelwat gereis en interessante plekke gesien. Tog was daar sekere belangrike mylpale wat ek nie bereik het nie. Ek was steeds ongetroud, ongepubliseer en het ‘n behoefte gehad aan ‘n kreatiwiteit. En boonop was ek siek, reeds ‘n jaar met kanker gedagnoseer. My wenslysie sou nou my “bucket list” moes word!
Vroeër vanjaar kyk ek weer na my lysie. Besef ineens dat soveel van die ongemerkte items nou ‘n merkie het. Ja, ek kan nog steeds nie die 800m in onder 2 minute hardloop nie. (Dalk loop in 20min!) en ek kan steeds nie Frans praat nie. Tog is ek op soveel ander maniere geseën. Ek het vir my reisgenoot ‘n kleikruik gemaak met ‘n Hebreeuse teks daarop. Met die opening van die galery op Philippolis kon ek van my foto’s uitstal. Ek kon ook artikels en kortverhale skryf. Gaan Backpack vir ‘n maand in Europa, tweekeer ‘n toer na Turkye meemaak. Op Paulus se voetspore loop. Op ‘n Griekse eiland in winkeltjies snuffel, Veral is ek dankbaar vir die helder herfsdag in Clarens toe ek en my Reisgenoot lewensmaats geword het. Die groot regmerkie kon ek afmerk.
Einde September vanjaar kuier my Reisgenoot en ek vir ‘n week in ons Hartjiehortjie Huisie op Philippolis. Terwyl ek daar by die greinhout tafel sit en Pekanneute uitdop wat ek sopas van ons eie boom in ons eie tuin gepluk het, besef ek net hoe geseënd ons is. En hoeveel merkies op my lysie die afgelope ses jaar bygekom het. Ervaar ek “welgeluksaligheid”. En voltooiingsvreugde. Besef ek net weer die waarheid van Psalm 1 vs 1-3 (OV)wat ek ook as veertienjarige ontdek het:
Welgeluksalig is die man wat nie wandel in die raad van die goddelose nie…maar sy behae is in die wet van die HERE, en hy oordink sy wet dag en nag. En hy sal wees soos ’n boom wat geplant is by waterstrome, wat sy vrugte gee op sy tyd en waarvan die blare nie verwelk nie, en alles wat hy doen, voer hy voorspoedig uit.
Drome (wense) kan waar word. Die Droomgewer sorg daarvoor.