Wim Fourie Blog

Engele.

Aankondigers. Boodskappers. Tydingdraers. Gewoonlik verkondigers van Goeie Nuus.

Gisteraand met ons gemeente se Kerssangdiens moes ek die woorde van die engel aan die die herders lees:

“Moenie bang wees nie, want kyk, ek bring vir julle ’n goeie tyding van groot blydskap wat vir die hele volk bestem is. Vandag is daar vir julle in die stad van Dawid die Verlosser gebore, Christus die Here! En dit is vir julle die teken: julle sal ’n kindjie vind wat in doeke toegedraai is en in ’n krip lê.” (Luk 2;10-12)

Terwyl ek dit lees en sien hoe Engel Martin (byna soos John Travolta net die engelvlerke in “Michael”) op die kansel verskyn en eers aan Maria ‘n goeie boodskap oordra en toe aan die herders, wonder ek weer oor engele. Hulle is vreemde eteriese wesens, nie soos Engel Martin wat soos  sy vrou, Alta,  dit uitdruk “nou erg sweet onder die wit tafeldoek wat as kleed moet dien nie!”

Miskien verleen die benaming “Blou Engel” nog ‘n meer misterieuse dimensie aan ‘n reeds onsigbare/onpeilbare wese.

Ek het nog nooit ‘n engel van aangesig tot aangesig gesien nie. Soms al oor hulle gedroom en hulle as fantasiemaatjies gehad (Vgl die blog” Om met ‘n Engel te reis”). Ek het al oor hulle gepraat en oor hulle geskryf. Tog bly ‘n engel ‘n ontwykende wese.

Aan die einde van die vorige eeu (dit klink so vreemd om dit te sê, maar twaalf jaar gelede was dit die einde van die 1900’s) besluit ‘n paar van ons om ‘n boek te skryf. Dit sal in die vorm van ‘n aanlasstorie wees waar elkeen ‘n beurt kry om ‘n hoofstuk te skryf en dan roteer die verhaal  totdat dit klaar vertel is. Ek begin die verhaal op 21 Oktober 1997 skryf en noem dit: “Die Blou Engel”. So ontwikkel die verhaal saam met my drie medeskrywers. Elkeen hou die boek vir ‘n week en skryf dan sy/haar hoofstuk wat weer die volgende week met die ander gedeel word. Ons probeer weekliks die blou tema inwerk bv. deur te ontmoet vir ‘n blou melkskommel of by Blues iets te eet. So groei die storie van Engela en haar blou engel (en die Engel Gabriël wat as beskermheer optree) tot ‘n boek. Elke medeskrywer verras met kinkels in die kabel wat ingeskryf word om die verhaal sy magies-realistiese karakter te gee. Uiteindelik word die slothooftuk geskryf – 25 Maart 1998. Dit voel half hartseer om van die Blou Engel afskeid  te neem. Elkeen van ons kry ‘n getikte, gebinde manuskrip van die verhaal en ‘n blou glasengel as aandenking.

Gedurende 1999 is ek en twee vriende op ‘n Rugsaktoer deur Europa. Tydens ons bootvaart op die gragte van Amsterdam sien ons ‘n uitbeelding van ‘n Engel en onderaan: De Blauwe Engel. Dit is ‘n bekende restaurant in die World Trade Centre in Amsterdam.

 ‘n Paar maande na my broer se ongeluk kuier my Reisgenoot en ek op Philippolis.Ek is nog dwalend. Uiteindelik besluit ek om iets te probeer skilder. ‘n Engel. ‘n Blou engel met ‘n donkerblou rok teen ‘n blou agtergrond.Ek maak so en begin skilder. Toe ek by die engel se gesig kom, bid-wens ek so ek kan deernis in haar gesig skilder. Maar sy lyk hard en ‘n bietjie vreesaanjaend. Haar oë is onsimpatiek. Ek sit toe maar ‘n goue ster op haar voorkop om meer genadig te lyk maar sy lyk nog soos ‘n halloween-engel. Toe ek klaar is, bere ek die doek weg agter die deur. Ek wil haar nie sien nie en sy troos glad nie. Inteendeel. Dis 2007.

 ‘n Paar maande gelede kuier ons weer op Philippolis. Die vlytige bruin vrou  help met die skoonmaak  van die Hartjiehortjiehuisie nadat modderwater van ‘n wolkbreuk deur ons huisie gespoel het.  Haar  naam is Angelina.  Sy maak alles silwerskoon en laat ‘n netjiese huis agter. Alles ruik sommer weer nuut en skoon. Toe sy weg is, sien ek sy het die engel- skildery agter die deur uitgehaal waar ek dit weggesteek het en dit in die spaarkamer opgehang. Die onlekker engel. Ek kyk weer aandagtig na die verfstuk en sien wat my pla – die gesig, die woeste lang hare en veral die feit dat die engel nie arms en hande het nie, net twee verpotte vlerke  (behoorlik soos ‘n sywurm-mot wat nou-net uit die kokon gekruip het, maar nie kan vlieg nie). Boonop is sy oorgewig en te BLOU.

 Ek bring haar saam Welkom toe. Op Menseregte (of dan Regtemensedag) daag Lynette my uit om iets te skilder. Ek wend ‘n poging aan en begin dit geniet. Begin selfs met ‘n tweede poging. Toe het ek moed om die blou engel te takel. Ek gee haar gesig ‘n makeover, die keer sonder gelaatstrekke, oë, neus, mond. Verf ook die ster op haar voorkop toe. Verander haar haarstyl. En gee haar arms! Maak haar ook slanker en verander haar rokkleur. Kortom ‘n totale makeover wat Hannon Botma potblou van jaloesie sal maak!  Tog kort iets – haar hande lyk onhandig. Ek verf ‘n paar blommetjies wat sy kan vashou. Skielik lyk en voel sy anders. Kan sy selfs troos.

Die Blou Engel het tuisgekom. Dalk sou sy ook in hierdie Adventtyd saam met die Veldengele wou sê: “Moenie bang wees nie want ek bring vir julle ‘n Vreugdetyding: Die Kripkind is ook jou Kruisdraer. Deur sy wonde kom daar heling.

Mag  Advent 2010 die vrees met Liefde verdryf.

The long and winding road
That leads to your door
Will never disappear
I’ve seen that road before
It always leads me here
Lead me to you door

Die Lennon/Mc Cartney liedjie vul my altyd met ‘n sekere nostalgie, want dit vertel van ‘n kronkelpad wat lei tot by die bestemming waar die persoon graag wil wees. Daar is baie kronkels op die pad en ook baie teëspoed en tog, tog maak die wete van die eindpunt die reis die moeite werd.

Daar is iets opwindend aan ‘n pad, want dit lei na ‘n iewers, ‘n bestemming. Soms is ‘n pad vir ons maar net ‘n middel tot ‘n doel. ‘n Sekere afstand wat afgelê moet word. Amper ‘n noodwendigheid wat net afgehandel moet word en die reis word maar net die manier om van punt A tot by punt B te kom. Dan word die pad ‘n frustrasie. Ek dink almal onthou hoe oneindig lank die pad see toe gevoel het toe jy klein was. Ek dink my Pa het dit besef en wou die “Hoever is dit nog see toe?” vraag tot die minimum beperk, daarom het hy ons drie-uur die oggend wakkergemaak en kon ons onsself op die agterste sitplek tuismaak en inrig sodat as ons vieruur gery het, die eerste stuk van die reis tot by Harrismith  in rustige slapende toestand kon geskied. Ontbyt was gewoonlik iewers by ‘n stilhouplek in die Drakensberg. ‘n Enkele keer of wat terwyl die sneeu rondom ons lê. Dit het die pad aansienlik anders en interessante gemaak. Tog, iewers naby Mooirivier het die onafwendbare vraag opgeklink: “Pa, hoever nog see toe?

Tog lyk dit my is die ontdekking wat elke mens moet maak, dat die reis deel is van die vakansie en daarom moet dit geniet word. Self ook halt geroep word, as jy onverwags  ‘n mooi plekkie langs die pad teëkom.

Robert Frost se gedig vertel van die opwinding van die onontdekte pad:

Two roads diverged in a yellow wood,
And sorry I could not travel both
And be one traveller, long I stood
And looked down one as far as I could
To where it bent in the undergrowth;

Then took the other, as just as fair,
And having perhaps the better claim,
Because it was grassy and wanted wear;
Though as for that the passing there
Had worn them really about the same,

And both that morning equally lay
In leaves no step had trodden black.
Oh, I kept the first for another day!
Yet knowing how way leads on to way,
I doubted if I should ever come back.

I shall be telling this with a sigh
Somewhere ages and ages hence:
Two roads diverged in a wood, and I–
I took the one less traveled by,
And that has made all the difference

Met ons epiese langverlof in 1959 het  ons die pad Kaap toe aangedurf vanaf Stilfontein. (in my Blog “die Oop-Oog Reis”  het ek reeds iets hiervan vertel)  My Pa het kort tevore sy swart Vauxhall Velox ingeruil op die splinternuwe Vauxhall Victor. Die nuwe motor was volgens die heersende mode ‘n  “two-tone” met “whitewall” bande. Eintlik was die vuilpienk motor met die roomdak vir Pa ‘n groot sprong want die eerste motortjie was ‘n groen Morissie met ‘n seildak en daarna het die swart Vauxhall gevolg.

Al wat ek as vyfjarige van die epiese rit Kaap toe onthou is dat die Kaap baaaaie ver was. Ook dat ons by die Karoo Hotel oornag het, iewers tussen Beaufort Wes en Laingsburg. ‘n Verdere herinnering was ook dié van  doeke wat buite die vensters van ons Vauxhall en my Oom-hulle se Austin gewapper het. In elk van die motors was ‘n nuwe baba van ‘n klompie maande oud. By elke stilhouplek moes daar dan doeke gewas word en in die vensters vasgedraai word om soos wappperende vredesvlae droog te word tydens die rit tot by die volgende dorp. Gelukkig was ons nog te klein om skaam te kry daarvoor, maar ek reken dit was dalk algemene gebruik in daardie tyd aangesien Huggies nog nie op die rakke was nie (en indien dit wel daar sou wees  in elk geval afgemaak sou word as geldmors, want goeie flennie-en handdoekstofdoeke moes net gewas word vir hergebruik en goeie ekonomie).

Iewers in die Moordenaarskaroo het die nuwe two-tone Vauxhall egter geprotesteer deur te oorverhit. Ons moes drasties halt roep en met die seil watersak (wat aan die buffer gehang het vir koue water tydens die rit) gaan water haal in ‘n sinkdam by ‘n windpomp. Dit het my vertroue in die nuwe spogmotor ‘n fatale knou gegee. Boonop het die temperatuurmetertjie wat ewe deftig op die neus van die motor gemonteer was, iewers op hierdie Kaapse rit verloor. Die nuwe motor het sy feilbaarheid gewys.

Later jare sou ek talle kere as student op Stellenbosch weer en weer die pad aandurf met my Gunston Volla’tjie en nogal dink aan daardie eerste reis in 1959.  Ek het dikwels nadat ek die laaste vraestel geskryf het die dag, gepak en dan teen middernag in die pad geval en in die pikdonker oor die Du Toitskloofpas gery. Met sonsopkoms was ek gewoonlik op Laingsburg. Dan het die Moordenaarskaroo nog voorgelê. Op Beaufort Wes het ek geweet dat ‘n derde van die rit agter die rug was en dat daar nog net 1000 kilo’s oor was tot in Glencoe, Natal. Wanneer ek oor Van Reenenspas in  Drakensberg gery het, het ek gewoonlik musiek begin luister op die bandspeler wat my kon “inkatrol” huis toe. ‘n Gunsteling in die tyd was John Denver se  “(take me home) Country Roads”.

Almost heaven, west virginia
Blue ridge mountains, shenandoah river
Life is old there, older than the trees
Younger than the mountains, blowing like a breeze

Country roads, take me home
To the place, I be-long
West virginia, mountain momma
Take me home, country roads

Met die koortjie gedeelte het ek lustig saamgesing en die woordjie be-long ekstra hard en uitgerek gesing.

Ook die versie:

I hear her voice, in the mornin’ hours she calls to me
The radio reminds me of my home far a-way
And drivin’ down the road I get a feeling’
That I should have been home yesterday, yesterday

het ek lustig saamgesing.

Jare later ry ek en my Reisgenoot weer oor die Drakensbergpas. Ons is op ons wittebroodsreis en ek wil vir haar my weermagkamp, (5SAI) op Ladismith wys asook die huis in Glencoe waar my ouers gewoon het  toe ek op universiteit was. Ek vertel haar van my lang ritte huistoe tydens universiteitsvakansies. Selfs ook van die enigste keer dat ek in ‘n tronksel geslaap het toe die Volla se brandstof (tydens die jare van die beperkings) opgeraak het by Paul Roux. Ek en ‘n klasmaat moes mooi vra om slaapplek in die selle van die klein polisiestasie te kry! 

 Ek en my reisgenoot stop by die klein gedenkkkerkie in Van Reenenspas. Die “little church”  ( Llandaff Oratory)  is gebou ter herinnering aan Matthew Maynhard se seun wat gesterf het terwyl hy probeer het om sy makkers te red tydens ‘n mynongeluk in 1925. Ons vertoef in die kerkie en sê dankie vir al die paaie waarop ons tot dusver gereis het. Ook vir veilige bewaring op al die roetes wat ons al moes ry. En veral sê ons dankie vir die nuwe pad wat ons twee dae vantevore saam betree het op ons Huweliksreis. Ons besef ons is reisgenote in die skadu en teenwoordigheid van die Ware Reisgenoot.

Ons het al voor ons huwelik dikwels reise onderneem, maar nou lê die opwinding van ons nuwe pad voor. En ons weet – die pad moet met verwondering en dankbaarheid gereis word. Oop-oog.

Vier-en twintig  jaar  gelede koop ek ‘n antieke klavier by ‘n musiekwinkel. Die handelaar vertel van die bejaarde egpaar wat die klavier vir etlike jare besit het, maar nou weens verswakte gesondheid na ‘n aftree-oord verhuis het. Hierdie klavier was juis een van die besittings waarvan hulle moeilik afstand gedoen het, maar hulle het nie ‘n keuse gehad nie. Ek bekyk die mooi ou klavier en sien dat dit bykans ‘n eeu oud moet wees, want daar is tekens waar die kandelare was. Toe ek die deksel oopklap, pryk die vervaardiger se naam daar: CJ Quandt, Berlin. Ook die Suid-Afrikaanse verskaffer het sy naam  in die staanhoutjie vir musiekstukke gegraveer: J van H Haarburger, Sole Agent, Bloemfontein.

‘n Week of wat later pryk die mooi klavier in die sitkamer van my blyplek. Die klavierstemmer (‘n blinde man) streel met sy hande oor die klavierkas en merk op dat dit baie oud moet wees. Toe hy die boonste paneel afhaal om te begin met die stem van die klavier sien ek die inskripsies op die raam van die klavier. Daar is slegs die voorletters E. C. en dan verder datums: 1916, 1917, 1918, 1919, 1920 en dan 1923 en 1924 wat met potlood neergeskryf is. Ek vertel die stemmer daarvan en hy sê dat dit waarskynlik die datums is waarop die klavier jaarliks gestem is en later het die gapings begin kom.  Toe hy die klavier klaar gestem het, skryf ek die datum September 1986 langs die laaste datum van 1924. Ook in 1990 en 2000  toe die klavier weer gestem word, voeg ek dit by.

Tydens die jaar van aankoop (1986) gaan ek met verlof. In ‘n antieke winkeltjie in Graaff-Reinet loop ek twee klavierkandelare raak wat perfek pas op die gaatjies wat gelaat is met die afhaal van die oorspronklike kandelare. Die klavier lyk  nou outentiek. Ek ondersoek die klavier en kyk weer na die datums op die binne-raam. Ek haal ook die onderste houtpaneel by die pedale af en ondersoek die binnekant. In die regterhoek aan die binnekant is daar ‘n ou vrugtefles. Ongelukkig is dit leeg. Toe ek die stemmer by ‘n volgende keer daarna vra, reken hy dat dit dalk was om gif in te plaas vir rotte wat dit dalk binne-in die klavier sou waag. ‘n Ander persoon vertel dat dit dalk met water gevul was om te keer dat dat die hout nie te droog word nie. Iewers in my kop sien ek ‘n ander prentjie:

Die jongmeisie vir wie die klavier gekoop is, het net oë vir die jongman wat weekliks vir haar musiekles kom gee op die plaas. Sy stort haar liefde vir die jongman uit in die skryf van liefdesbriefies wat sy nooit aan hom gee nie. Die briefies word sorgvuldig in die fles gebêre –  buite bereik van speurende oë. Jare later, nadat sy en haar jeugliefde getroud is, verskuif sy die briewe na ‘n toffieblik met die prentjie van ‘n jongmeisie daarop. Nou gebruik sy die fles as geheime spaarbussie om die geld wat sy weekliks inkry vir die verkoop van hoendereiers daar te spaar om later noodsaaklikhede aan te koop. Die klavier word haar getroue bondgenoot vir die speel van haar hartsliedere en as wegsteekplek vir haar hartsgoed. Soms skryf sy ‘n wens op ‘n flentertjie papier neer en plaas dit in die fles. Dit bly steeds haar spaarbussie vir neseiertjies.

 In my gedagtes sien ek hoe sy as tagtigjarige vir oulaas voor die klavier gaan sit en speel, die dag voor die musiekinstrument verkoop word. Haar vingers is geplooi en haar hande  vertoon ouderdomsvlekke. Die tekens van Artritis is ook sigbaar in die effe kromgetrekte vingers. Tog speel sy vir oulaas ‘n liedjie van lank gelede en streel liefderik oor die klawers. Dan, wanneer sy die rooi viltlappie troostend oor die note plaas en die klap toemaak, sê sy saggies dankie vir die klavier wat so lang pad saam met haar gekom het. Hy het twee wêreldoorloë saam met haar oorleef en deur haar onsekere jongmeisiejare was hy haar anker. Vir oulaas maak sy dan ook die paneel by die pedale oop en maak die vrugtefles leeg. Die opgespaarde geldjies, saam met die verkoopprys van die klavier, sal genoeg wees om te help betaal vir haar kleindogter se musieklesse en dalk selfs as dit rente loop, kan dit bydra tot haar studiegeld later. Sy lees haar wenspapiertjies en sê dankie vir soveel daarvan wat waargeword het.

Maandagaand kyk ek na die film wat die ware verhaal vertel van ‘n Katolieke Poolse vrou vrou wat tydens die tweede wêreldoorlog ‘n reuse verskil gemaak het in die lewens van ongeveer 2,500 Joodse kinders. Die film is ” The Courageous Heart of Irena Sendler”. Anna Paquin vertolk die naamrol. Dit vertel hoe sy as Maatskaplike Werker aangegryp is deur die lot van die Joodse kinders in die ghetto in Warskou. Sy  begin om kinders uit die ghetto te smokkel, soms selfs in ‘n gereedskapkas. Sy skryf getrou  die naam neer van elke kind wat sy so van ‘n gewisse konsentrasiekampdood gered het en plaas dan die name in ‘n glasfles. Die fles (en later meer as een fles) begrawe sy onder ‘n appelboom in die tuin. Sy is egter aangekeer deur die Nazi’s en het intense marteling ondergaan.  Irena het dit oorleef en is vir die duur van die oorlog weggesteek deur vriende. Die Joodse kinders wat uitgesmokkel is, is in die sorg van Poolse gesinne of in ‘n Katolieke klooster geplaas. Na die oorlog is die flesse met name opgegrawe en het sy probeer om die kinders weer met hul Joodse familie te versoen, maar meeste van die ouers en familie het omgekom in konsentrasiekampe. Baie van die oorlewende kinders het later weer met haar kontak gemaak om dankie te sê.

In 1999 het ‘n onderwyser in Kansas sy leerlinge uitgedaag om ‘n projek te begin wat ‘n verskil in ander mense se lewens sou maak. Hulle motto moes wees: “He who changes one person, changes the world entire” Vier leerlinge het op ‘n beriggie oor Irena Sendler afgekom en begin om hulle projek oor haar te doen. Hulle skryf ‘n toneelstuk oor haar lewe en begin dit opvoer. Die stuk se naam is: “Life in a Jar” Dit is handel oor Irena se lewe en die kinders wat deur haar gered is en wie se name in ‘n fles bewaar is. Die projek het baie aandag getrek en het meegbring dat Irena opgespoor is en selfs in 2007 genomineer is vir die Nobel Vredesprys.

Op 12 Mei 2008 sterf Irena op agt-en negentigjarige ouderdom. ‘n Merkwaardige vrou met ‘n merkwaardige verhaal. En ‘n fles wat ‘n verskil gemaak het tussen lewe en dood.

Soms wens mens jy kon ook kosbare dinge bewaar in ‘n fles. Soos die eienares van die klavier en Irena Sendler gedoen het.

Jim Croce se liedjie: Time in a Bottle herinner ons hieraan:

Time in Bottle – Jim Croce

 If I could save time in a bottle
The first thing that I’d like to do
Is to save every day
Till Eternity passes away
Just to spend them with you

If I could make days last forever
If words could make wishes come true
I’d save every day like a treasure and then
Again, I would spend them with you

But there never seems to be enough time
To do the things you want to do
Once you find them
I’ve looked around enough to know
That you’re the one I want to go
Through time with

If I had a box just for wishes
And dreams that had never come true
The box would be empty
Except for the memory
Of how they were answered by you

But there never seems to be enough time
To do the things you want to do
Once you find them
I’ve looked around enough to know
That you’re the one I want to go
Through time with

Naskrif: Die stuk oor die klavier het toe ‘n speurtog tot gevolg om die presiese ouderdom van die klavier vas te stel. Ek kon ‘n webwerf in Toronto, Kanada opspoor wat die presiese ouderdom van die klavier kan bepaal mits die volledige inligting oor die klavier deurgegee word. So ontdek ek toe met behulp van vriende in Kanada wat die inligting deurgestuur het, dat die CJ Quandt “upright” klavier in 1904 in Berlyn vervaardig is. Dit verdien ‘n viering!

Hande is wonderlike instrumente – ons gebruik dit om te gee, te werk, te skep, te heel, te groet, te koester en te bid.

Hande is ook selfsugtige instrumente – ons kan daarmee gryp,  verniel, afbreek,  wond, doodmaak.

Billy Graham het gesê: “God has given us two hands, one to receive with and the other to give with.”

Gewers en Grypers – ‘n mens sou die mensdom in twee groot kategorieë kon verdeel.

In haar boek” Die Gewers”  Skryf MER:

 “Die niet geef’ dat hy heef’

is niet waard dat hy leef”

Sy sien ook die groot tweedeling in die mensdom – diegene wat met oorgawe gee en die wat selfsugtig gryp dit wat hulle wil hê

Gewers help dat jy kan sê: My beker loop oor! Grypers dreineer jou en laat jou droeër voel as ‘n uitgesuigde lemoen.

Die afgelope ruk het ek net so bewus geraak van die twee kategorieë van mense.

Ek kuier onlangs by ‘n agt-en-tagtigjarige mentor-vriend. Hy is iemand wat die lewe voluit leef en elke dag nog iets nuuts byleer. Hy gee soveel terug aan die wêreld en die mense om hom. Hy is ‘n Gewer, want hy leef uit die genade van die Groot Gewer. Verlede jaar het hy begin om mosaiek te doen en nou vul dit soveel van sy tussen-in tydjies. Want ledige uurtjies het hy nie. Hy wil nog ‘n groot projek met die mosiek aanpak en praat entoesiasties daaroor. Hy is geesdriftig oor elke teëltjie was sy regte plekkie vind. Oor kleure en teksture. Hy gee graag van sy handewerk weg aan ander. Terwyl ek by hom kuier sien ek die entoesiasme waarmee hy elke projek aanpak. Ek neem ‘n foto as herinnering.

Die afgelope week het ons ook te doen gekry met die grypende selfsugtige hande. Verlede Dinsdag kry ons ‘n slegtenuus-oproep van ons Philippolis buurman. – hulle het by ons huis op Philippolis ingebreek en ‘n klomp goed weggedra. In die proses het hulle ook die karaktervolle agterdeur (‘n bo-en – onderdeur met ‘n venstertjie) met ‘n koevoet oopgebreek en die deur erg beskadig. Dadelik ervaar ek ‘n diepe wrewel teeenoor die anonieme “hulle” wat met grypende, vernielsugtige hande ons lewe binnegedring het en met hulle  gierige hande deur ons besittings gesif het om goed te kry wat aan “hulle” behoeftes voldoen. Breekhande, gryphande wat gewelddadig mens se lewe binnedring en hulle vuil vingermerke nalaat. Dit bring ‘n wrang smaak in die mond mee en laat ineens ‘n wolk oor ons hang. Ons besef dit kon erger gewees het en dat niemand beseer is in die proses nie, maar dit neem nie die gevoel van onbehae weg nie.

Grypende hande hoef nie noodwendig jou beursie, selfoon of besittings te gryp nie. Grypende hande neem ook soms selfsugtig jou tyd, lewe in beslag.

Ek blaai onlangs deur ‘n kunsboek wat heelwat van die werke van Rodin uitbeeld.

Auguste Rodin is gebore op 14 November 1840. Sy droom van kleintyd af was om te skep. Nadat hy ‘n ‘n studiekursus voltooi het wat hom sy passie vir beeldhouwerk laat ontdek het, doen hy aansoek om student te word aan die Ecole des Beaux-Arts in Parys. Sy aansoek word egter  drie keer afgekeur omdat hy nie volgens die styl van daardie tyd werk nie en dus nie konformeer nie. Dit word die begin van sy jarelange stryd om erkenning. Eers op sestigjarige ouderdom kry hy erkenning van die kunskringe in Parys met sy uitstalling van honderd-en-vyftig beeldhouwerke  vir die internasionale uitstalling van 1900.

Rodin  was baie lief  om hande d.m.v  sy beeldhouwerk uit te beeld en het dikwels die hande geisoleer van die beeld om die kragtige seggingskrag van die hande daarmee uit te beeld.

Is sy kunswerk “Grypende Hand” (1885) – detail uit “Die Poorte van die Hel” is die desperate grypende hand toonbeeld van iemand wat  probeer om self iets te gryp maar ontdek dat hy niks het om aan vas te gryp nie.

Dit is vir my die simbool van vernietigende en selfsugtige hande: Grypers.

Daarteenoor vorm hy ‘n aangrypende bronsbeeld in 1908. Hy noem die beeld “Die Katedraal” en laat blyk dat tydens sy besoeke aan kerke en katedrale  die vorm en die struktuur van die geboue hom geinspireer het om ook dit in sy beeldhouwerk toe te pas. So vorm die twee hande die effek van die spits van ‘n katedraal en wys dit op die wonderlike vermoë wat die mens het om dromer, bouer, spirituele mense en skepper te wees.

Dié hande beeld vir my die skeppende en dienende vermoë van die mens uit: Gewer.

Ek en my Reisgenoot is toe die afgelope naweek Philippolis toe om die skade te gaan ondersoek wat die Grypers gelaat het. Veral was ek hartseer oor die vernielde agterdeur en die gevoel van betreding wat my beetgepak  het toe ons deur die huisie stap. Die leegheid van ‘n sitkamer sonder mooi kleurvolle kelim beklemtoon die verlies.

Tog is daar die positiewe: Die drie skelms is Vrydag aangekeer en klaarblyklik is al die gesteelde goedere teruggekry (hulle het ook by twee ander huise in dieselfde week ingebreek). Ons het selfs ‘n glimps gekry van ons kelim waar dit geberg word in die polisie se stoor en wat ons hopelik binnekort kan opeis, sodra die saak afgehandel is.

Nog meer positief egter was die helpende hande – die getroue tuinman, Dawid wat sy hulp kom aanbied om die agterdeur weer te herstel, skarniere reg te buig en kort-kort terwyl hy skroef in die deur nog vaster draai en oor ‘n vernielde stuk hout stryk, mompel.: “Dis ‘n boggerasie die meneer, maar gelukkig is die boggertjies gevang. Ek sien die are op sy hande wat prominent uitswel terwyl hy die skroef nog ‘n laaste verbete draai gee. So ook ‘n borswering teen geweld en vernieting bou. Op sy stil ,beskeie manier is hy ‘n Gewer.

Uiteindelik is die grootste inspirasie die Hand van Hom wat ons kunstig gevorm het en ons verseker: Niemand sal julle uit my hand ruk nie (Joh 10:28)

Met so bewussyn, van die hand van die Almagtige wat ons lewe rig, kan ons ook ons hande uitsteek en begin bou.

Nehemia het dit gedoen toe die mure van Jerusalem platgelê het. Hy het die leiers aangespoor om hulle hande uit te steek en te begin met herstelwerk.

So begin sy verslag aan die leiers:

 En ek vertel hulle van die hand van my God wat goed was oor my.. (Neh 2:18)

Uiteindelik is elkeen van ons se lewe (en hande) bewys van die Skepperhand wat ons lewe rig, of deur ons weggestoot word.