Wim Fourie Blog

Dalk is dit die tyd van die jaar.

Dalk is dit die droë uitgelewerde somersheid.

Dalk is dit sommer net my binne-mengelmoes van ongesêde gedagtes wat my kop blokkeer. Die somtotaal van ‘n klomp gebeurlikhede. En die nie-weet hoe om alles te hanteer nie.

Ek beleef ‘n vasgevalde toegeslane tyd. ‘n Impasse wat ek tans nie kan (beter gestel, nie wil) oorkom nie.

 Ek kan ‘n lys van “Klaagsange” opnoem wat ek met vers en kapittel kan sing:

“Uit dieptes gans verlore van redding ver vandaan..”

“Ruwe storme breek in woede, alles om my heen is nag…” 

Life is just not fair

Ek blaai bietjie terug deur my rekenaardagboek en sien ‘n inskrywing  kort na ons verhuising na die meenthuis wat iets van hierdie gevoel verwoord.:

“Dit voel vir my asof die skaaltjie van belading eensydig ‘gelaai word aan die een kant: Lyf-onlekkerte, gemoedsdonkerte, afstandelikheid teenoor dinge en mense, ‘n tipe uitsigloosheid tans…Ek vermy kontak met mense en enige skryfwerk. Ek het ‘n behoorlike BLOK. Kreatiewe konstipasie. En sommer rêrige konstipasie ook. Alle uitgange, letterlik en figuurlik is geblok, Ek sukkel om te kommunikeer . My epos werk steeds nie.En my hemelpos ook nie.

 Tog het ek so behoefte aan ‘n genadige ontmoeting. Soos Elia onder-sy Besembos-in die-woestyn. Ek skryf aan ‘n skrywersvriendin  (met gebruikmaking van ‘n geleende 3G kaart) Op die oomblik is my kokon te klein en toegespin… ek dink ek leef nou in die nasleep van ‘n klomp dinge wat ek maar moes saamdra…dit lyk my ek is bietjie in ‘n stadium waarin ek so dolende wil rondploeter in gevoelens van magteloosheid en sekerlik ‘n skeut selfbejammering…

 Sy antwoord : “ Onthou net jy is nie deur ‘n gewone trek nie, dit was eintlik jare lange stresgolwe wat jou met brute krag by jou nuwe adres uitgespoel het – onthou maar net dat Elia na die hoogtepunt van Karmel onder die besembos gaan inkruip het. En Luther na die die intense hoogdruk rondom sy stellinge, in ‘n vriend se kasteel in ‘n woud gaan wegskuil het. Praat nie van diere wat  in hulle gate inkruip om hulle wonde gesond te lek nie.

My liewe vriend, jy mag bloei en bloei en bloei binnetoe,,,”

Dankie tog vir die bevrydende daarwees van mense naby en om jou, van ‘n reisgenoot en vriende wat verstaan jy wil net so bietjie “wees” en glad nie “perform” nie.

Want dit is juis vriende wat verstaan wat jou uiteindelik weer die krag gee om wel maar weer die een voet voor die ander te sit en te waag om weer die lewe te betree. Vriende-terapie en ‘n genadekruik vol water wat ‘n engel kom neersit…

In my eerste gemeente het ek ook so fase deurgegaan. Pas klaar gestudeer (en darem die realiteitsterapie van die dienspligjaar agter die rug) is ek vol drome en ideale oor gemeentewees en menslike verhoudings. In ‘n ontnugterende ervaring loop ek my bloedneus teen die rigiditeit van menslike denke – ou vetes wat nuut uitblom, vooropgesette idees wat weier om te wyk voor die eise van die Woord en sommmer net menslike onverdraagsaamheid. En ook ‘n stuk plein ongeskiktheid. Ek voel na ‘n mislukking. Dit voel asof ek ‘n alien is wat ‘n vreemde taal praat. Ek is ‘n naiewe profeet wat nie die realiteite van oorlewing ken nie. Ook nog nie die vasberadenheid van die die menslike natuur om sy gebaande weë te hou, begryp nie.

In hierdie tyd van ontgogeling trek ek myself terug en besluit om te doen wat van my verwag word, my formele pligte na te kom, maar nie iets meer nie. Veral om nie van myself te gee nie, wat ek lek my wonde…

Tog terwyl ek hierdie “oorleef”strategie formuleer, weet ek dat ek nie onbepaald so op ‘n minimum gee-basis kan leef nie. Want dit is tog juis in ons interaksie met ander dat ons weer nuut na  onssself en die wêreld kan kyk. Die hele appél van dissipelskap gaan immer om jou kruis op te neem en te volg, ongeag of die pad gelyk of  klipperig is..

Vir ‘n tyd duur my askese, luister ek saans musiek as terapie na nog ‘n onlekker dag.

Ek gaan soek troos by Oom Dennis en Tannie Johanna in De Villiers straat 7 – ‘n Mooi moderne en sonnige huis met ‘n baie mooi tuin.

 Hy is ‘n entoesiastiese persoon wat graag help en dien. Hy het ook al die teleurstellig beleef van misverstaan te word as jy met goeie bedoelings iets aanpak.

En die troos begin sommer al buite in die tuin. Oom Dennis wys my die bedding langs die huis waar die mooiste kleure blomme pryk _ diepblou, pers en ligter skakerings van pienk. Oom Dennis se trots: ” Kyk bietjie ds Wim hoe mooi is my Delphiniums en Cinnerarias!”

 Met die stap en kyk begin die laste al effe ligter word. Die blomme is die beloning van sy voortgesette omgee en bemoeienis met sy tuin. Ons maak ook ‘n draai by die duiwehok waar Oom Dennis sy geveerde kinders by name ken.

 Uiteindelik is ons binne. Tyd vir koffie en geselsterapie!

 Oom Dennis se raad: “Ds Wim mens moet aanhou probeer. Mens kan nie  maar ophou en terugtrek nie as jy ‘n teleurstelling beleef het nie:

 Onthou – dis die vlieënde kraai wat die voorwerpe oppik!”

 ” Ja Oom Dennis” stem ek byna onwillig toe, “dit is waar”

“Nouja dan moet jy weer die stryd aandurf met dit wat jy uit hierdie rondte geleer het. Vlieg, Ds Wim, Vlieg!”

Sy woorde bly my by toe ek huis toe ry. Laataand hoor ek weer sy aanmoediging: “Onthou ds Wim, dis die vlieënde kraai wat die dinge oppik!”

Twee jaar gelede het ek die voorreg gehad om sy roudiens waar te neem. Hy is ‘n een-en-negentigjarige wat hierdie filosofie enduit geleef het. A.g.v. diabetes is albei sy bene geamputeer maar nie sy lewensblymoedigheid nie. Soggens het hy getrou sy rystoel in sy stiltetydhoekie parkeer en dan sy vliegkrag vir die dag van Bo  ontvang. Dan het hy met ‘n glimlag sy draai deur sy tuintjie gemaak. Lewensbly. Entoesiasties.

Ja, Oom Dennis, jou woorde bly waar. Soms kan mens maar vir ‘n rukkie die wonde lek.  So bietjie hiberneer. Maar daar kom weer ‘n dag vir vlieg. En nuwe waarhede oppik.

Die kraai moet vlieg.

 So klompie jare gelede was daar ‘n advertensie van ‘n Musiekwinkel met dié slagspreuk:

“ Every life has a theme song – what is yours?”

 Dit kan nogal ‘n interessante vraag wees, afhangende van jou lewensfase en –ingesteldheid op daardie stadium.

 Ek onthou hoe ek kleintyd dol was oor die liedjie Personality van Lloyd Price. Veral die koortjie gedeelte  het ek lustig saamgesing:

`cause you got personality

Walk, personality
Talk, Personality
Smile, Personality
Charm, personality
Love, personality
And of Cause you’ve got
A great big heart

Ek dink nie ek het mooi geweet presies wat die “Personality” was nie, maar dit het vir my geklink soos iets wat ek graag sou wou hê!

Sedert die Personality-fase, was daar al verskeie ander “temaliede” in my lewe. So onthou ek  die Billy Joel liedjie My Life wat tydens my grensdiens my temalied was. Net soos kleintyd met Personality het ek die versie lustig gesing as my verset teen die weermag en die grens-opset:

I don’t need you to worry for me cause I’m allright
I don’t want you to tell me it’s time to come home
I don’t care what you say anymore this is my life
Go ahead with your own life leave me alone

Tydens my eerstejaar op Stellenbosch was Eyelevel ‘n groot treffer, veral dan die Afrikaanse weergawe daarvan: Lied van die Boland.

So het die liede en my lewe soms mekaar aangevul en soms was die een ironiese kommentaar op die ander. In die jaar van my ma se heengaan  was Joy se Paradise Road die groot treffer  Net so was Irene Cara se treffer What a feeling! uit die film Flashdance ‘n treffer terwyl my pa in 1984 terminaal siek was in Little Company of Mary.

In die middeljaar van my tydperk in Komga toe ek self maar oorbewus was van die negatiewe en die kompleksiteit van die lewe, het Crocodile Harris se stem telkens oor die eter geklink: Please give me the Good News. Waarop ek Amen laat hoor het.

Tydens ‘n traumatiese Grensdienskamp op Okankolo in 1987, het ek behoefte aan ‘n temalied om die ou jaar mee af te sluit en ‘n nuwe te begin. Ek klim op oujaarsaand in die “Aapkas”  – die hoë uitkyktoring waaruit vyandelike bewegings waargeneem kan word. Dit is ‘n  stil, sterbesaaide aand. Ek is my so bewus van my nietigheid en ‘n uitgelewerde gevoel hier in ‘n gevegsomgewing. Maar ook van ‘n stil wete: Iemand hou sy hand oor ons.

Toe dit naastenby twaalfuur is en die oorgang van 1987 na 1988 gebeur, luister ek op my Walkman ‘n Amy Grant bandjie wat ek aangeskaf het net voor die kamp. Die titel van die album is: Age to Age en die snit: El Shaddai:

El Shaddai, El Shaddai
El-elyon na Adonai
Age to age you’re still the same
By the power of the name
El Shaddai, El Shaddai
Erkamka na Adonai
I will praise and lift you high
El Shaddai

Through your love and through the ram
You saved the son of Abraham
Through the power of your hand
You turned the sea into dry land
To the outcast on her knees
You were the God who really sees
And by your might
You set your children free

El Shaddai, El Shaddai
El-Elyon na Adonai
Age to age you’re still the same…

“n Vreemde rustigheid kom vestig hom hom in my binneste. Ek is in die sigveld van El Shaddai (God Almagtig) wat die see oopgemaak het vir sy volk en Isak-op-die-altaar se lewe gered het. Die hemel voel  ineens naby. Ek is in die Teenwoordigheid van die Almagtige. Ek sien kans vir die jaar.

Sedertdien het ek dikwels ‘n temalied  gekies op nuwejaar as versterking vir die jaar. 

Ek is altyd ingestel om musiek raak te luister: synde dit nou tydens ‘n kuier by vriende, in ‘n film, in die Supermark of bloot net die liedjies wat speel terwyl ek ry.

Miskien daarom dat ek ‘n fobie ontwikkel het vir Inkopiesentrums tydens die Kersgety, want as ek ad nauseam Jingle Bells moet aanhoor, wil ek vlug. Dieselfde geld vir The twelve days of Christmas, Rudolph the red nose reindeer en die Boney M  se holruggeryde  kersmusiek.

Die ergste is as ek dink dat ek veilig kan sit in die kerk tydens Adventtyd en sinvolle kersmusiek sal hoor en iemand by die klankkas is in ‘n hêppie-hêppie krismis bui en speel al die kommersiële liedjies.

 Dit sou interessant wees as mens ‘n speellys kon saamstel van musiek wat iets van jou lewensverhaal vertel

Tien dae gelede sit ek in die Chemo-lokaal in Ernest Oppenheimer hospitaal. Die drie-weeklikse ritueel bly maar minder lekker, maar op ‘n vreemde manier is dit ‘n baie postiewe ervaring want daar heers nie ‘n negatiewe, morbiede atmosfeer nie. Inteendeel, daar is soms ‘n ligtheid en ‘n blydskap wat die prentjie van  mense wat ‘n swaar pad met pyn geloop het, weerspreek. So sal mense wenke uitruil wat die newe-effekte van chemo kan hokslaan of vertel waar kan jy vir jou pruik laat highlights insit.

 Terwyl ek sopas die eerste sakkie chemo binne-aars ontvang, luister ek na die musiek wat op die agtergrond speel. Dit is ‘n handelsender en die liedjie is I had the time of my life uit die film Dirty Dancing. Ek glimlag effe wrang – dit sou sowaar nie nie my temalied wees vir ‘n Chemolokaal nie. Ek onthou dat ek ‘n klompie maande gelede vir my chemobehandeling in Bloemfontein was. Die lokaal was baie verbruikersvriendelik met sagte bruin leerstoele, mooi skilderye, ‘ n koffiemasjien en ‘n uitsig na buite. Tog is die plaaslike radiostasie ook die musiekverskaffer en kon ek nie help om te glimlag toe ek hoor wat speel nie: Queen se Who wants to live forever? is die agtergrondmusiek vir die chemo.

 Tydens die sessie tien dae gelede by ons plaaslike hospitaal maak ek die volgende inskrywing op Facebook via my Blackberry.

Die liedjies wat speel hier in die lokaal waar chemo toegedien word, is ironies – ‘n vorige keer speel Queen se Who wants to live forever? Vandag – I had the time of my life!  Nouja – what next?

 Hierop kry ek heelwat kommentaar: ‘n Vriendin uit die Kaap (wat self die werklikheid van chemo deurgemaak het) laat weet: Dalk: It’s my party and I can cry if I want  to?

 Verskeie  voorstelle en aanbevelings volg : I’m a Believer, Die Briels en Bridge over Troubled waters asook I want to break free. Waarop ek antwoord dat dit net assblief nie Needles and Pins moet wees nie! Die liedjie het sowaar in die teater gespeel toe die narkotiseur naderkom om my ‘n epiduraal toe te dien. Sy sê toe so ewe: Daar speel hulle nou juis jou liedjie!

 Nee, in die chemolokaal is die liedjie glad nie van pas nie, net soos I fall  to pieces verbode was in die vertrek waar ek pottebakkersklasse geneem het!

 Nee, ek sien eerder kansvir die dramatiese Cry to Me van die Staccattos as iets oor naalde en spelde!

Tog is daar ook in die terugvoer wat ek kry, ‘n paar voorstelle vir inspirerende liedjies wat ‘n goeie alternatief vir die tong-in-die-kies liede kan wees.

 Iemand stel I Believe voor. ‘n Ander: All is well van Robin Marks.

 Ek begin dink: watter liedjies sou hoort op so speellys? Daar is ‘n magdom van inspirerende liedjies met ‘n sterk geestelike boodskap wat sou gepas wees. Baie van die gunstelingliedjies van my pa wat ek in die vorige blog genoem het, sou ook hier kon werk. Selfs my kleintyd se kinderkransliedjie met sy refrein: Skyn dan skyn, jy in jou klein hoekie en ek in myn, sou kon werk. Want hier moet jy skyn ten spyte van…

 Tog is daar ‘n liedjie wat ek sou insluit op so speellys. Dit is die mooie instrumentale snit van Elton John: A song for Guy.

Ek ken nie die agtergrond van die lied nie, maar weet net dat teen die einde van die mooi snit wat hoofsaaklik uit klaviermusiek bestaan, is daar ‘n stem op die agtergrond wat met intervalle fluister: Life..Life…Life.

 Dit is hierdie lewensfluistering wat my bemoedig, meer nog as die polsende sang wat dikwels herhalend uitgekreet word in sommige snitte.

 As ek dus weer daar in die leerstoel sit, sal ek maar my eie kopmusiek maak. Deel daarvan sal hierdie dringende herinnering wees: Life…life…life.

 En die besef dat hierdie lewe weliswaar vol teenstrydighede is, maar steeds verrassend wonderlik bly.

November is vaartversnellingmaand. Spoed-na-die-einde-van-die-jaar-maand. Pa-se-maand.

 Pa se verjaarsdag op 5 November het altyd die feesgety op ‘n manier ingelui, veral vroeër jare toe Guy Fawkes vieringe nog gereeld op die dag gevier is met ‘n salvo vuurwerke. Ek onthou spesifiek die een verjaarsdagviering (ek dink dit was in 1967) toe ons Pa se verjaardag in Virginia gevier het. Ons het kombuis- en eetkamerstoele uitgedra om die vier tuinstoele aan te vul.

Daar was familie die aand saam met ons. Ouma Bets (Pa se Ma) het ook daar gekuier. Die stoele het almal in ‘n kring onder die groot Elmboom gestaan. Die gesprek was op dreef en die gelag het vrolik opgeklink. Ouma Bets het op een van die kombuisstoele gesit wat so “S”: vorm gehad het – dus nie vier soliede pote nie maar  ‘n  gechroomde S-buig het die stoel gevorm met ‘n geel “pannelite” rugkant en sitplek. Iewers het ons onthou dat Guy Fawkes mos op die dag gevier moet word (dit was die jare voor die verbod op die skiet van klappers en vuurwerke in woonbuurte gegeld het). My pa  het ‘n paar vuurpyle afgevuur en ons het verwonderd gekyk na die ligstreep wat in duisende sterretjies ontplof. Maar die pret moes nader tuis kom. Ek en ‘n paar handlangers het van die klein rooi klappertjies geneem wat so styf teenmekaar gebind is en dan so reeks ontploffinkies maak as dit aan die brand gesteek word. Ons het een van die “slangetjies” geneem en  versigtig nadergesluip terwyl die grootmense heerlik aan die gesels was in hulle stoelekring. Die lont is  versigtig aan die brand gesteek en toe ewe onder ouma Bets se stoel gegooi! Toe die eerste ontploffing begin het ouma met ‘n kragwoord opgevlie, maar die stoel het half vorentoe getiep en ouma het gestruikel-val tot in die middel van die kring. Ons het nie soveel reaksie verwag nie, want terwyl die rits klappertjies nog al springend ouma as’t ware volg,  het en meer mense opgevlieg  en gegil.Ek kon my Pa se dreigende houding sien toe hy naderkom, maar tog ook met  ‘n sweempie van ‘n glimlag oor die herrie wat ons ons veroorsaak het. Ek wou maar net sorg vir ‘n “jollie” verjaarsdag vir my Pa , maar die pak slae was ook maar jollie seer!

Ons het baie name vir jou gehad, Pa Bokkie.

 Kleintyd het ons jou Deddie of Dedda genoem (n.a.v daddy wat ons verafrikaans het).  Later het ons besef ons moet meer korrek Afrikaans wees en het jou , Pa of soms Pappie genoem. Met ‘n Deddie wat soms onvermydelik deurglip. Later  toe ons ouer geword het was dit  net versigtig-korrek:Pa.

 Tog het jou Dedda-eienskappe gebly : die humor waarmee jy die tranerigheid in ‘n onwillige en later oorgegewe glimlag kon verander. Die liedjies waarmee jy ons kon vermaak en soms treiter. Jou kleintyd verhale – hoe jy as opgeskote knaap ‘n likkewaan geskiet het en vir jou ‘n horlosiebandjie uit sy vel gemaak het. Jou kenmerkende breiklank  in die stem wat so reg uit jou mond geklink het, veral as jy Sondae lustig Ou Ryperd gesing het met die lekker breiklank op die “R”.

Pa het my altyd Boesman genoem, so vreemde troetelnaam wat net so baie spesiaal uit Pa se mond geklink het. Saam met die sê van die naam was daar so vertedering in Pa  se gesig, dan sou ek enigeiets doen om die bynaam in stand te hou.

My kleintyd onthou van Pa is die trots waarmee ek hom dophou het as ons gaan  kyk as Pa vir Strathvaal rugby gespeel het in die ligblou trui met die geel dwarsstreep. As pa die bal suiwer tussen die pale deurgeskop het en die mense op die pawiljoentjie klap hande en die motors wat in ‘n halfmaan om die veld geparkeer was, blaas lustig op hulle toeters was ek so trots op die sportiewe pa van my. Eers toe ek al heelwat groter was, het ek gehoor dat Pa ‘n vlugvoetige  atleet was en later as agterlynspeler vir Transvaal se 0/19 rugbyspan uitgedraf het. Die bynaam Bokkie het hy juis a.g.v. van sy ratsheid en spoed verwerf. Later jare toe hy die rugby moes los en hom toegelê het op rolbal, was ek net so trots wanneer hy as “Skip” die wenbal rol en die spanlede drom opgewonde om die “lê”. Hy het so netjies gelyk as hy sy spierwit rolbalklere op ‘n Saterdag aantrek om rolbal te aan speel. Die twee netjiese leersakke in sy hande en die hoed op die kop. Dit lyk my dis ‘n Fourie ding die – die netjiese aantrek wat so kenmerkend van Oupa Joe en al Pa se broers was. Ek het nou nog Oupa Joe se Collar Box, waarin sy gestyfde krae en mansjetknope gebêre is. Wat my die egter die meeste bybly van my Pa  is sy beginselvastheid. Alhoewel hy sy sport so intens geniet het, het hy nooit ‘n afgod daarvan gemaak nie. Na Saterdag se rolbal het hy sy rolbalsakke weggepak en nooit op Sondae gespeel nie, al het die klublede soveel druk op hom toegepas. Sondae was immers die groot kompetisie dag, maar Pa het nooit geswig voor die druk nie. Sondae het Pa sy manelpak aangetrek en sy plek in die kerkraadsbanke ingeneem,  eers as diaken en later as ouderling. Dit was met ‘n gevoel van afwagting dat ek Sondae die konsistoriedeur dopgehou het as die Dominee eerste uitstap met sy waardige toga met die fluweellappies en die swaaiende tossels en dan volg die ouderlinge, met my swartkop-pa tussen hulle. Ek onthou hoe verleë Pa die dag was met Ewald se doop toe die dominee die doopouers se name uitlees en Pa so ewe met manel en al uit die ouderlingsbank moes opstaan om voor die preekstoel te staan vir die doop. ‘n Ouderling wat nog die pa van ‘n kleinding kan wees het nie heeltemal reg gevoel vir hom nie. Tog het hy ewe fier en trots langs Ma gestaan en so Ewald ten doop gebring. ‘n Voorreg wat ek gehad het, was toe ek tydens my derde kweekskooljaar moes aflos in Glencoe-Oos gemeente en ek saam met my Pa deur die konsistoriedeur kon stap, ek oppad kansel toe en hy na  die Ouderlingsbank.

Tog is een van die Pa-rituele wat ek die beste onthou sy musiek-rituele. Pa het altyd ‘n paar firm favourites gehad en  ons moes gereeld daarna luister as dit Pa se musiektyd was. Kleintyd onthou ek Pa se liefde vir elektroniese orrelmusiek. Ons het saam met Pa na talle Ken Griffen plate geluister vol immergroen treffers, veral Cruising down the River (on a Sunday afternoon). Later van tyd het dit plek gemaak vir Dan Hill se elektroniese verwerkings van populêre melodieë. Saterdagaande net voor ons begin braai (in Shapirostraat) moes ek eers Dan Hill se Hits Electronic op die draaitafel plaas en dit hard genoeg speel dat Pa dit buite by die vuur kon hoor! 

Pa het ook vir ‘n groot musiekhoogtepunt in my lewe gesorg, deur die Pioneer Hoëtrou-stel waarvoor ek so lank gesmeek het aan te koop terwyl ek in my matriekjaar op die Skoolverlaterskamp was. Die aand toe ek by die huis in Van Ryneveldstraat aankom, het Pa my buite die verdonkerde sitkamer ingewag en na ons gegroet het, het hy gesê: “Stap na binne” Ineens het die mooiste klanke vanuit die donker sitkamer opgeklink: Die ril-lekker klank van Neil Diamond  se “I am I said” In die hoek by die kaggel het die sagte liggies van die versterker gebrand.Die suiwer klanke wat uit die twee luidsprekers gekom het wat in die hoeke gemonteer was, het my trillend van opgewondenheid gelaat. Pa het tog gehoor gegee aan al my gesmeek om ‘n goeie sisteem aan te skaf!

Tog is my eintlike onthou van Pa se intense musiekluister die Sondag-ritueel. Pa sou direk na kerk eers sy gemaklike klere aantrek en dan in sy gunsteling stoel plaasneem. Terwyl  hy dan so agteroor sit, het hy na sy gunsteling Sondagprogram geluister: From the Bell Tower op Springbok Radio.Die aanbieder was Simon Swindell en dit het stiptelik 12nm begin met die gepaste gelui van klokke.  Vir  Pa  was dit die saligheid – om so rustig te sit en luister, soms met toe oë en soms net met so veraf kyk in sy bruin oë. Dan het sy gunsteling sangers een vir een aan die beurt gekom: Tennessee Ernie Ford, George Beverley Shea en as David Whitfield se “Angelus” gespeel het, het hy altyd vir Ma Winnie nadergeroep aangesien dit een van haar gunstelinge was. So het Pa se gunsteling liedjies week vir week aan die beurt gekom: Beautiful Isle of somehere, What a friend we have in Jesus, Nearer my God to thee, Whispering Hope en Bringing in the Sheaves. Soms het Pa saamgesing en soms met sy kenmerkende fluit  saam gefluit. Soms sou hy na die program nog lustig voortsing: Bringing in the sheaves, bringing in the sheaves. Ek het nooit werklik die volle liedjie se woorde geluister nie, maar toe ek vandag na die woorde kyk het ek besef dat die woorde (wat op Ps 126 gebaseer is) tog baie van Pa sê:

Sowing in the morning, sowing seeds of kindness,

Sowing in the noontide and the dewy eve;

Waiting for the harvest, and the time of reaping,

We shall come rejoicing, bringing in the sheaves.

Dit vertel iets van Pa se onvermoeide ywer om vir sy gesin te sorg -deur jare se harde werk en vasbyt, deur moeliker tye toe geld skaars was en ‘n gesin met vier kinders onderhou moes word, het Pa begin om saans te studeer.   Rapid Results Kollege se  pienk en groen diktate het Pa se studiemateriaal geword saans na ete en huisgodsdiens. Die studie het vir hom bevordering meegebring: van “assistant Timekeeper” kon hy vorder tot ‘Chief Timekeeper” by Hartebeest Goudmyn in Stilfontein. ‘n Gerwedraer veral ook in die gemeentes waar Pa op die Kerkraad gedien het: jare lank as diaken en later as ouderling. Op Glencoe ook later jare as raadslid op die stadsraad – hy het homself graag diensbaar gestel en so die “gerwe” stil-stil versamel. My gerfdraer-pa wat alles op sy stil en beskeie manier gedoen het. Maar altyd met die tikkie humor.

Maar nog op die tema van musiek: Hy kon ons soms terg deur ons gunsteling sangers se name so aspris verkeerd uit te spreek: So het Vicky Leandros bv. in sy mond Viehacky Landddros geword en gebly.

 Daar is ook die prentjie van Pa (en Oom Thys) voor die opwasbak met die berg van Sondagskottelgoed. En die lustige duet. Pa se “ Ou Ryperd”  en Oom Thys wat  Please release me  insit. Die hele repertoire – Stormy weather en Beautiful Isle of Somewhere ingesluit. Maar dan ook : Bring vir die Harlekyn nog wyn.

 En soms op Sondagmiddae word dit ‘n kwartet met Ma en Tannie Tina wat inval. Liede soos  Let the rest of the world go by  en Perfect day.  Ook Lily Marlene en Beautiful Isle of Somewhere.

 Dan onhou ek ook Pa se  verhaal wat hy aan ons kinders vertel het as slaaptydstorie – die  verhaal van die seuntjie en sy hond Snippie – hoe die seuntjie-hulle moes verhuis en nie vir Snippie kon saamneem nie aangesien hulle in ‘n woonstel sou gaan bly. Hulle moes Snippie by vriende gaan afgee..  Die seuntjie  in die storie het dapper sy trane probeer terugsluk, maar ons wat aan Pa se lippe gehang het se trane het vrylik gevloei tydens die klimaktiese opbou tot die skeiding en die wegry sonder Snippie. Op een of ander wonderbaarlik wyse het Snippie egter weer by sy baas uitgekom – of hy agter in die vervoerwa gespring het of net sy pad uitgesnuffel het, kan ek nie meer onthou nie, maar wel dat die hereniging so dramaties was dat die  seuntjie se Pa dadelik besluit het dat die woonstellewe nie vir hulle bedoel is nie en dadelik ‘n huis vir hulle as gesin (Snippie inkluis) gesoek het en spoedig het hulle weer hulle eie huis in die nuwe stad gehad waar hulle lank en gelukkig gebly het. Na die verhaal kon ons genoeglik omdraai en aan die slaap raak met die wete dat  Pa, soos die man in die verhaal, sal sorg dat alles goed vir ons uitwerk.

Iets wat ek altyd van pa Bokkie sal onthou is sy liefde vir die see.  Pa en Ma het hulle wittebrood in 1950 in Amanzimtoti in die Inyoni Rocks Hotel deurgebring. Dié is mettertyd gesloop en is vervang deur die Inyoni Rocks Cabanas, maar ons het jaar na jaar teruggekeer na Amanzimtoti: Afsaal, Ingleside, Happy Days, Ezulweni en later Albatros, Dromedaris en Strandburg. Pa se vroegoggend-ritueel by die see was altyd om rotse toe se stap. Daar kon hy vir ure die hengelaars dophou sonder om self vis te vang. Die brekende branders teen die rotse was ook musiek in sy ore. Dit was sy asemhaalplek, sy dinkplek, sy praat-met-God-plek. Sy groot begeerte was om eendag by die see af te tree sodat hy elke dag rotse toe kon stap. Dit is hom nie gegun nie.

Oormore, 5 November sou jy 81 geword het, Pa.  Ek bly wonder hoe jy sou gelyk het en as tagtigjarige opgetree het. Beslis nie ‘n tipiese ou omie van tagtig nie. Want jy het steeds iets van ‘n opgewonde immerjonkheid met jou saamgedra. Ja, ouer en waardiger, maar nie oud-van-gees en lewensmoeg nie. Ek het jou eenkeer gesien waar jy oud en afgerem gelyk het. Dit was kort na Ma se dood. Jy het op die kant van die dubbelbed gesit en daar was ‘n diep droefheid in jou en ‘n  vraende kyk in jou oë, so as of jy op nege-en-veertig nie die kompleksiteit van lewe en dood kon omvat nie. Jou skouers het geruk en ek het jou die eenkeer in my lewe onbeheersd sien huil.

In  Maart 1983 is ‘n kwaadaardige melanoom by Pa gediagnoseer – op 31 Maart 1984 is hy oorlede in Vereeniging Hospitaal. Ek kon by hom sit in daardie langste van lang nagte. Vir oulaas vir hom uit Romeine 8 lees en ‘n gebed doen. Sy slaapklere omruil. Sy kop streel. Vir ‘n oomblik het ek buite in die gang gaan staan om tot verhaal te kom. Toe ek terugkeer, was hy weg. Sy klere, toiletware en horlosie is die volgende dag in ‘n bruin papiersak aan ons oorhandig.

Die teksvers by sy begrafnis was die Teksvers 2 Tim 4;7:

Ek het die goeie stryd gestry; ek het die wedloop voleindig; ek het die geloof behou.

Die laaste gerf  is ingebring, het ek die dag besef terwyl ek na die massa kosmosblomme gekyk het wat in ‘n kopervaas voor in die kerk gestaan het. Buite was dit herfs, pa was vir my nog in die somer van sy lewe en ons het die winterkoue van wees wees, ervaar.

Die trane die rol oor jou Bokkie, die trane die rol oor jou Bokkie. daar waar die son en die maan ondergaan, Bokka jy moet huis toe gaan….